Procesmatige én gebiedsgerichte aanpak in de praktijk

Een ingewikkelde casus
In Overijssel ligt in een prachtige omgeving een cluster van vier vakantieparken. Deze parken zijn ontstaan bij de opsplitsing van één groot vakantiepark van ongeveer 16 hectare. Elk park heeft een eigen Vereniging van Eigenaren. Na de opsplitsing hebben de delen zich in verschillende richtingen ontwikkeld, met een wisselende ruimtelijke kwaliteit. Ook is sprake van gebruik dat afwijkt van de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt.  Voor elk van de vier parken geldt dat zij op basis van eerdere analyses niet meer voldoen aan de huidige normen voor vakantieparken.

In 2020 hebben de eigenaren en gebruikers van de vier parken afzonderlijk een visie opgesteld voor hun deelgebied. Daaruit blijkt dat eigenaren en gebruikers de voorkeur geven aan een bestemming die zowel recreatieve als permanente bewoning mogelijk maakt. De gemeente waarin het cluster is gelegen, wil daar onder bepaalde voorwaarden wel aan meewerken. De provincie Overijssel is van mening dat een woonbestemming geen passende bestemming is, vooral omdat de parken in het Natuurnetwerk Nederland liggen. Er is dus sprake van belangrijke natuurwaarden. Daarmee leek een patstelling te ontstaan.

Om tot een goede oplossing te komen heeft het Expertisecentrum vitale vakantieparken Overijssel voorgesteld om tot een procesmatige én gebiedsgerichte aanpak te komen.

Procesmatig
Waar bij een projectmatige aanpak de interne projectbeheersing centraal staat, gaat een procesmatige aanpak uit van dynamiek en complexiteit in belangen en perspectieven van betrokken actoren. Procesmanagement onderkent dat de betrokken partijen verschillende percepties hebben van de werkelijkheid. Het oplossen van problemen wordt daarbij gezien als een voortdurend proces waarbij de inbreng van eigen waarden en informatie zorgt voor meer consensus tussen de partijen.

Door de voortdurende interactie tussen belanghebbenden wordt de probleemstelling helder en worden oplossingen gekozen en uitgewerkt. Dit kan een andere oplossing zijn dan de initiator in het begin voor ogen had. Daarbij is het de kunst niet te snel de oplossing voor het probleem na te streven, omdat het de noodzaak van het kennen van alle belangen negeert en bovendien de indruk wekt dat andere belangen niet serieus worden genomen.

Gebiedsgericht
Bij een gebiedsgerichte aanpak staan de verschillende opgaven centraal die zich in een bepaald gebied voordoen. De gebiedsgerichte aanpak is een integrale aanpak. Niet voor elke afzonderlijke opgave wordt de beste oplossing bedacht, maar de opgaven worden in relatie tot elkaar opgepakt om te komen tot de beste oplossing voor het gebied. Daarbij is de gedachte dat alle betrokkenen in een gebied gezamenlijk belang hebben bij de leefbaarheid en de natuurlijke en economische vitaliteit van hun gebied.

Procesmatige en gebiedsgerichte aanpak van de casus
In de onderhavige casus hebben we er voor gekozen om voorafgaand aan het gebiedsproces met vertegenwoordigers van gemeente en provincie een gezamenlijk toekomstbeeld te ontwikkelen voor de lange termijn. Daarbij laten we ons niet beperken door het op dit moment geldende beleid. In deze eerste fase bepalen we in gezamenlijkheid wat onze wensen zijn voor het gebied en wat we echt niet willen. Dit leidt tot een duidelijke richting en tot kaders waarbinnen het gebiedsproces echt van start kan gaan, met daarin een belangrijke rol voor de eigenaren en gebruikers van het gebied.

Voor die eerste fase heeft een bureau voor ruimtelijke ordening een concreet procesvoorstel gedaan. De verwachting is dat de deelnemers van gemeente en provincie daarbij in twee werkbijeenkomsten komen tot dat gezamenlijke toekomstbeeld en tot kaders waarbinnen het proces een vervolg kan krijgen. Het brede gebiedsproces kan dan nog voor de zomer van start gaan. Daarover binnenkort meer.